نویسنده: چارلز هینگ نت

مترجم: خشایار بهاری

پرفسور چارلز هینگ نت(استاد تاریخ دانشگاه آکسفورد)، سی و چهار سال تمام موضوع لشگر کشی خشایارشا به یونان را در کالج هرت فورد دانشگاه آکسفورد تدریس کرد و کتاب حاضر را در دوره ی بازنشستگی و در پایان نیم قرن تحصیل و تدریس در قدیمی ترین دانشگاه جهان(با سابقه 800ساله) به نگارش در آورد. تخصص او تاریخ یونان است اما در عمل، منازعات مشهور ایران و یونان را به سبکی شاخص به گونه ای شکافت که کتابش ، مرجعی بی چون و چرا شد. وی نوشته های مورخین برجسته ی معاصر چون گروندی، مونرو،ماکان،ولز و دیگران را به نقد کشید و کاوش بر مبنای تواریخ هرودوت را به کمال خود رساند. شهرت کتاب در میان پژوهشگران غربی از آن رو است که به سان حل یک مسئله ریاضی، ثابت می کند شمار سپاهیان ایرانی در لشگر کشی به یونان حداکثر هشتاد هزار نفر بوده و ارقام نجومی ادعایی راویان هرودوت، اغراق و یا اشتباهی غیر عمد است که خود داستان جالبی دارد.
اما نوآوری عمده ی کتاب برای خواننده ی فارسی زبان، نمود بُن علمی یک کاوش تاریخی است که بی شباهت به یک تحقیق ریاضی نیست. امری که متاسفانه تا به حال در نوشته های داخلی عنایت چندانی بدان نشده است در حالی که انتظار می رفت مخاطب اصلی کتاب، ایرانیان باشند. در 25 سال گذشته تنها در مقالات دکتر شاپور شهبازی اشاراتی به آن شده است.
نوشته های هرودوت تنها یکی از مدخل های ممکن به تاریخ دوره ی هخامنشی است و قطعا موضوع را می توان از جنبه های دیگری چون هنر، کتیبه شناسی، زبان شناسی، سفال، مذهب و غیره مورد کاوش قرار داد. امید است در آینده پژوهشگران ایرانی سهم خویش را در وضوح بیش تر تاریخ میهن مان ادا کنند. که تاکنون از آن دور بوده اند.
ناشر مدت ها در برآوردن این کتاب مردد بود، چه با نگاهی به فهرست کتاب شناسی پایانی، معلوم شد تنها یک مورد(1) از انبوه کتاب و مقالات ارجاعی، به فارسی ترجمه شده که آن هم به دلایل آشکار، در معرض انتقادات بنیادی(2) و از ضعیف ترین منابع کتاب است. پس آیا کتاب به کار چه کس می آید و خواننده ی فارسی زبان بدون آشنایی با منابع، چه بهره ای از آن خواهد برد؟ اما حاصل ناگزیر چاپ کتاب، که شاید از خیال کسی بگذراند که: (( اگر هنوز ترجمه ی عمده ترین منابع تاریخ و فلسفه تاریخ را، که حداقل آن تاریخ تمدن توین بی است در دست نداریم و نخوانده ایم، پس با کدام بضاعت تاریخ می نویسیم و از تاریخ، چیزی که به کار کاوش علمی بیاید درک می کنیم؟)) همین امید ناشر را قانع کرد که این الگو را برای آشنایی با ناتوانی های خودمان فراهم کند.